• Pamięć
  • Miejsce
  • Ośrodek
  • Harcerstwo
  • Fundacja
  • Działalność

29 sierpnia 2025

Prace porządkowe przeprowadzone zostały w kilku miejscowościach na terenie trzech obwodów: wołyńskiego, rówieńskiego i tarnopolskiego. To tylko ułamek miejsc wymagających takiej opieki.   

Harcerze Chorągwi Łódzkiej ZHP zrzeszeni w Centrum Dialogu Kostiuchnówka od 27 lat zajmują się odbudową cmentarzy legionistów. Działalność koncentruje się wokół Kostiuchnówki, gdzie w  dawnej polskiej szkole z 1936 r. funkcjonuje ośrodek harcerski. Harcerze w swoich wędrówkach po Ukrainie trafiają na wiele miejsc związanych z polskim dziedzictwem kulturowym, najczęściej w postaci zapomnianych i zdewastowanych polskich cmentarzy, o które przez dziesiątki lat nikt nie dbał i ich nie chronił. Dzięki programowi wspierającymi wolontariat, od ponad 5 lat miejsca te objęte są stałą opieką.

Przypomnijmy, że w bieżącym roku, biorąc pod uwagę trwające działania wojenne w Ukrainie i doświadczenia ubiegłoroczne, nadal korzystamy z pomocy wolontariuszy mieszkających w Ukrainie i dorosłych wolontariuszy z Polski. Możemy liczyć na ich duże zaangażowanie. W tym roku również podejmują oni samodzielne działania i pielęgnują miejsca objęte nasza opieką. Również prowadzona w tym roku w naszym ośrodku akcja szkoleniowo-wypoczynkowa włącza kolejne środowiska i indywidualnych wolontariuszy w akcję opieki nad polskim dziedzictwem na Wołyniu.

Kowel (obwód wołyński) - na cmentarzu starym wolontariusze z Polski porządkowali groby kowelskich harcerzy z okresu II Rzeczypospolitej. Zakres prac objął pielenie chwastów, usuwanie mchów i porostów, koszenie traw, czyszczenie grobów, podmalowywanie.

Polska społeczność Kowla opiekuje się natomiast kwaterą dziecięcą.

          

          

 

Janowa Dolina (obecna nazwa Bazaltowe, obwód rówieński, rejon kostopolski). W osadzie, która powstała w okresie II Rzeczypospolitej przy zakładach kamieniarskich, w latach trzydziestych XX wieku zamieszkiwało ponad 3 tysiące osób. Ślady polskiego cmentarza z tamtego okresu odnalezione zostały w roku 2020. Każdego roku odbywa się oczyszczenie terenu wokół odnalezionych mogił oraz ich odsłonięcie. 

     

     

Janowa Dolina - przeprowadzono bieżące prace porządkowe pomnika ofiar zbrodni wołyńskiej i terenu wokół. 

Maniewicze (rejon Kamień Kaszyrski, obwód wołyński) - opieką objęto groby proboszczów parafii Ducha Świętego: ks. Ignacego Romanowskiego (1894-1930) i ks. Bolesława Jastrzębskiego (1883-1942), które znajdują się na cmentarzyku legionowym przy kościele rzymskokatolickim pw. Św. Ducha w Maniewiczach. Naprawiono kamienne ogrodzenie i uporządkowano nasadzenia oraz dojściową alejkę brukowaną. Wyczyszczone zostały nagrobki i poprawione napisy na płytach nagrobnych. Prace zostały wykonane w uzgodnieniu z księdzem proboszczem.

W Maniewiczach na cmentarzu w centrum miasta opieką objęty jest również grób śp. Marii Cupryk - polskiej nauczycielki z Prilesnej. Kobieta była bardzo szanowana przez miejscową społeczność, w trakcie II wojny światowej ocaliła od pacyfikacji dwie wsie ukraińskie Zajacziwkę i Prilesną.

   

     

     

      

 

Optowa (obwód wołyński, rejon Kamień Kaszyrski) leży na północny zachód od Kostiuchnówki. W czasie I wojny światowej i kampanii wołyńskiej Legionów Polskich Józefa Piłudskiego stacjonował tu 4 pułk piechoty LP. Odkryty cmentarz jest śladem po nieistniejącej już tutaj polskiej osadzie. W tym roku teren został ponownie odchwaszczony i wykoszony w pełnym zasięgu cmentarza. Ustawiona została równiez tablica, na której umieszczona zostanie informacja o tym miejscu.  

Toboły (obwód wołyński, rejon Kamień Kaszyrski). Cmentarz pochodzi z okresu II Rzeczypospolitej, jest pozostałością po nieistniejącej też już kolonii polskich osadników. Zapomniany od dziesiątków lat cmentarz został po raz pierwszy objęty pracami w 2021 r. Tym razem ponownie wykoszono trawy, uporządkowano miejsce wokół. Miejscem tym opiekuje się lokalna społeczność wsi Kostiuchnówka. 

Kołki (obwód wołyński, rejon łucki) - prace porządkowe prowadzono w dwóch miejscach. Na cmentarzu miejskim porządkowano kwaterę upamiętniającą Polaków - ofiary zbrodni wołyńskiej. W drugim miejscu - na dawnym cmentarzu polskim naprawiono ogrodzenie oraz wykoszono cały teren.

Nowosiółka Koropiecka (Sadowe, obwód tarnopolski) prace objęły koszenie i porządkowanie terenu kwatery.

Puźniki (obwód tarnopolski) - stary polski cmentarz w Puźnikach objęty opieką w 2019 r. W tym roku prace objęły dalsze karczowanie terenu cmentarza, odchwaszczenie i koszenie w kwaterach, oczyszczenie i wstępną konserwację nagrobków oraz dalsze prace przy ogrodzeniu cmentarza. W związku z organizacją uroczystości pochówku 42 ofiar zbrodni UPA na mieszkańcach Puźnik w 1945 r. prace objęły przygotowanie terenów parkingowych i dojazdu do samego cmentarza, czyszczenie i wystrój znajdujących się na cmentarzu starych nagrobków, wytyczenie i przygotowanie jam grobowych, ustawienie namiotów i ławek dla gości uroczystości, przygotowanie ołtarza i dostarczenie krzyży do mogił.

Parośla (obwód rówieński) - mogiła i pomnik ofiar zbrodni wołyńskiej - prace objęły koszenie traw, porządkowanie terenu, pielenie chwastów, usuwanie mchów i porostów, czyszczenie pomnika. Uporządkowano również przydrożny krzyż upamiętniający nieistniejącą wieś Wydymir.

Zadanie było realizowane przez: pełnoletnich harcerzy i wolontariuszy z Polski, harcerki i harcerzy hufca Wołyń, ukraińskich wolontariuszy z Kostiuchnówki i Sadowego, wolontariuszy polskiej społeczności w Kowlu.

 

* * *

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW

NARODOWEGO INSTYTUTU POLSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ZA GRANICĄ POLONIKA

 

Konsola diagnostyczna Joomla!

Sesja

Informacje o wydajności

Użycie pamięci

Zapytania do bazy danych